Ważne zmiany w VAT wejdą w życie 1 stycznia 2015

 Rozszerzony zostanie przede wszystkim katalog produktów objętych mechanizmem odwróconego poboru i odpowiedzialnością solidarną, proporcjonalnego odliczania oraz stosowania zwolnień dla usług finansowych i ubezpieczeniowych.

Zmiany zostały zaprezentowane przez Ministerstwo Finansów w projekcie założeń do projektu zmian w ustawie o podatku od towarów i usług. Ich celem jest dostosowanie przepisów o VAT do prawa unijnego, wynikającego z wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) oraz uwzględnienie tez zawartych w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) na temat zgodności krajowych przepisów z prawem UE. Chodzi przede wszystkim o takie wyroki jak:

• TSUE w sprawie z 8 listopada 2012 r. Finanzamt Hildesheim przeciwko BLC Baumarkt GmbH & Co. KG (sygn. C-511/10) w powiązaniu z wyrokiem z 13 marca 2008 r. Securenta Göttinger Immobilienanlagen und Vermögensmanagement AG przeciwko Finanzamt Göttingen (sygn. C-437/06) w zakresie uzgadniania z organem podatkowym proporcji (przy odliczaniu VAT) w odniesieniu do towarów i usług wykorzystywanych do celów mieszanych (podlegających i niepodlegających systemowi VAT);
• Naczelnego Sądu Administracyjnego (m.in. o sygn. akt I FSK 268/12 czy I FSK 577/12) w odniesieniu do zbyt szerokiego (w kontekście brzmienia stosownych przepisów dyrektywy VAT) zakresu zwolnienia od VAT dla usług stanowiących element zwolnionej od podatku usługi finansowej lub ubezpieczeniowej, stanowiących odrębną całość oraz będących właściwymi i niezbędnymi do świadczenia usługi zwolnionej.

Mechanizm odwrotnego obciążenia

Zmiany projektowe w tym zakresie przewidują rozszerzenie i doprecyzowanie przepisów w zakresie tzw. mechanizmu odwróconego obciążenia dla niektórych towarów (reverse charge mechanism). Dzięki wprowadzonym zmianom ten instrument będzie skuteczniejszy, a przede wszystkim bardziej szczelny. Mechanizm odwrotnego obciążenia polega na przesunięciu ze sprzedawcy na nabywcę obowiązku rozliczenia podatku. Ma to przede wszystkim na celu przeciwdziałanie nadużyciom i wyłudzaniu VAT. Obecnie tym mechanizmem jest objęty obrót w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji do powietrza gazów cieplarnianych oraz obrót takimi towarami jak przykładowo: złom, niektóre odpady i surowce wtórne, niektóre wyroby stalowe oraz produkty (półprodukty) z miedzi. Ponieważ występują nadużycia w rozliczaniu VAT niezbędne jest objęcie tym mechanizmem kolejnych grup towarowych: złota w postaci surowca lub półproduktu (o próbie 325 tysięcznych lub większej) oraz dostaw złota inwestycyjnego w sytuacji, gdy podatnik skorzystał z opcji opodatkowania; niektórych towarów ze stali, których właściwość (zastosowanie) jest takie samo, jak towarów objętych aktualnie odwrotnym obciążeniem; telefonów komórkowych i smartfonów.

Odpowiedzialność solidarna

Zmiany w projekcie mają być zrealizowane również w zakresie towarów objętych odpowiedzialnością solidarną i obowiązkiem stosowania rozliczeń miesięcznych. Ustawodawca ma tu na myśli załącznik nr 13 do ustawy. Celem zmian jest rozszerzenie stosowania tych przepisów na nowe towary, przy jednoczesnym wyłączeniu niektórych z dotychczas wymienionych w związku z objęciem ich mechanizmem odwróconego obciążenia. Chodzi o:

• wyłączenie złota w postaci surowca lub półproduktu w związku z objęciem tego towaru odwrotnym obciążeniem,
• rozszerzenie listy towarów o srebro i platynę w postaci surowca lub półproduktu,
• rozszerzenie listy towarów o komputery przenośne takie jak: tablety, notebooki, laptopy, etc. oraz konsole do gier.

Podstawa prawna: projekt założeń z 25 czerwca 2014 r. do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług